Ongebonden.

Bandeloos?(bn):losbandig,onbandig,onbeteugeld,ongebonden,ongebreideld,ongeremd,onordelijk,tomeloos,buitensporig,
onbedwongen,wild...
Vrij?(bn):los,onbegrensd,onbelemmerd,onbeperkt,onbezwaard,onconventioneel,ongedwongen,leeg,
onbezet,open,onafhankelijk...
Mooi!(bn):ravissant,fascinerend,meeslepend,gracieus,schitterend,sprankelend,welgevormd,interessant, aangrijpend,aantrekkelijk,betoverend...

Dans Macabre.

Het moessonseizoen is nog niet losgebarsten.De stand van de Bagmatirivier,een van Kathmandus open riolen,is niet hoog genoeg om al de drek door te spoelen,de stroom slingert in beekjes door de archipels van grootstedelijk afval en draagt bij aan het apocalyptische,surreële karakter van het gebied rond de Pashupatinath-tempel.Blote ventjes duiken joelend in het gitzwarte nat en zwemmen onder water een verkorte levensverwachting tegemoet.Achter hun schouders verteren de vuurstapels hun morbide inhoud,in de lucht hangt de herkenbare geur van verschroeid vlees...oudste zonen houden er de rituele lijkverbrandingen van hun ouders,ouders die van hun vroegtijdig ontslapen nageslacht.
Wanneer de vlammen wegsterven verdwijnen de restanten eveneens in de rivier...een steenworp verder wordt er gevist voor een dagelijkse maaltijd,recycleert men het nog bruikbare brandhout.Hindoes zijn pragmatici.
Hier heerst geen taboe.De dood is het logische sluitstuk van het leven en dat leven manifesteert zich onverbloemd；studentikozen vermaken en paartjes verliezen zich，men kuiert en flaneert，praalt en pronkt.Het frivole，profane bestaan tussen de heremiet，de kluizenaar，de Hindoe-heilige die alles eindeloos en tijdloos gadeslaat.

Zwemologie(3).

Dag 9.Nog 34...Aftellen gebeurt nu in uren.Missie mislukt... de nodige discipline was afwezig om de vipassana-techniek te handhaven, de aanzwellende gedachtenvloed te keren.Maar deze ervaring was allerminst betekenisloos...de confrontatie met je eigen pijnpunten is altijd leerrijk,bovendien heb ik de sereniteit van stilte,van stilzwijgen en de kracht van ademhalen leren herwaarderen.
De rest van de dag wordt er nog even gemijmerd over oude en kersverse familieleden,over nieuwbakken en gerijpte vriendschappen,over jonge huisdieren en verse kamerplanten,over nieuwe verf op oude muren.Ik denk aan thuis...zonder tegenzin,zonder hunkering.Evenwichtig en in harmonie met het moment.

Dag 10.Het spreekverbod wordt opgeheven,de nobele stilte verbroken.Kwetteren,ouwehoeren,
palaveren,snateren,tateren...tongval en spreektaal in eindeloze variaties.Vanwaar toch die aandrang om maar meteen herrie te produceren.
Spraakvermogen is een zwaar overschatte bekwaamheid.

De vergelijking met de Osho-ervaring borrelt naar boven,beide visies ambiëren de bevrijding en ontvoogding van het individu maar zijn elkaars antithese in stijl en methodiek.De ascetische zelfbezinning van S.N. Goenka versus Osho's sinksenfoor...de twee grachtkanten van het veldwegeltje naar verlichting.

Slotsom.Vipassana meditatie is zeker aanbevelenswaardig voor wie even in de huid wil kruipen van een kloosterbroeder of een monnik,voor wie een moment wil proeven van een calvinistisch kluizenaarsschap,contemplatie ipv temptatie voor hen die Boeddhas boodschap lijfelijk willen ondergaan...om dan meteen ontmoedigd te raken.
Zeker geen methodiek voor de neofiet.


"May all be liberated from the bondages,the shackles and the chains of the defilements of the mind and experience real peace,real happiness,real harmony"(Goenka)

Zwemologie(2).

Dag 3."Focus your attention on the area between the nose and the upper lip,be aware of the breath passing through the nostrils,clear your mind...work diligently...work ardently!"
Makkelijk gezegd.Mijn hoofd maakt bokkesprongen...
olie in de Golf van Texaco...houdt een publiekloos betoog voor de (her)nationalisering van energiebedrijven,pek en veren-vonnis bij milieudelicten.Hoe bouw je een dakterras?Vlaamse verkiezingen.Hinkstapgewijs van een voltooid verleden naar een illusionaire toekomst.Muggenbeten,kontpijn.
De ontgoocheling groeit...er huist een eigenwijze geest tussen mijn oren.

Dag 5.Net nu het halfhartig lukt sensaties en prikkelingen te observeren,het potentiaalverschil tussen de lichaamsdelen enigermate te sturen...net nu slaat de scepsis genadeloos toe.
In hoeverre zijn verlangens en aversies instincten die noodzakelijk zijn voor een intuïtief zelfbehoud...je negeert toch geen 2 miljoen jaar evolutie?
Elementaire deeltjes...de Vipassana-methode heeft een wetenschappelijke onderbouw die gebaseerd is op fundamentele natuurkrachten en die de impermanentie van een (im)materieel universum benadrukt.De kerngedachte is dat op sub-atomair niveau alles aan verandering en verval onderhevig is en dus ook onvermijdelijk de realiteit van de wereld waarin wij leven.
Zittend op een stoel had ik daar evengoed met ingestemd!
Door het spreekverbod wordt een kritische geest de mond gesnoerd.
Uit protest vul ik mijn clandestien dagboek aan,lees stiekem verder in Scott Peck-The road less traveled en eet een illegaal pak cocosnootkoekjes.

Dag 7.Mijn kamergenoot,de Rus Alexander,heeft ondertussen het hazepad gekozen.Gisteren sprak hij(ook verboden) over zijn voorliefde voor goedkope drank,betaalbare drugs en voordelige vrouwen.Was hij nu de ultieme low-budget reiziger of het archetype van de gederailleerde consument?

"Tegenwoordig kennen de mensen de prijs van alles en de waarde van niets"(Oscar Wilde)

Zwemologie(1).

Vipassana is een van de oudste meditatie-technieken,bijna verdwenen tussen de plooien van de geschiedenis maar herontdekt door Gautama Buddha meer dan 2500 jaar terug toen onze Belgische voorouders net de brons voor de ijzertijd inruilden. Het woord Vipassana betekent: helder inzicht, de dingen zien zoals ze werkelijk zijn. Het heeft betrekking op een diep penetrerend inzicht in de natuur van het bestaan.Een proces van mentale purificatie door zelf-observatie.

With a sharpened awareness one proceeds to observe the changing nature of body and mind and experiences the universal truths of impermanence,suffering and egolessness.
The entire path(Dhamma)is a universal remedy for universal problems and has nothing to do with any organized religion or sectarianism.For this reason,it can be freely practiced by everyone,at any time,in any place,without conflict due to race,community or religion,and will prove equally beneficial to one and all.
Vipassana meditation aims at the highest spiritual goals of total liberation and full enlightenment through elimination of the three causes of all unhappines;craving,aversion and ignorance.(uit de Vipassana-brochure)

Een rigide dagindeling en disciplinaire code dwingt de meditator en zijn hulpbehoevende geest in het gelid.Verboden zijn elke vorm van communicatie,fysiek kontakt of lichamelijke oefeningen,het bezit van religieuze voorwerpen,alcohol,tabak en voedsel,het beluisteren van muziek,het maken van notities of nuttigen van literatuur.De participanten worden hermetisch afgesloten van de buitenwereld, mannen en vrouwen worden opgesplitst en ondergedompeld in de geluidloosheid van het Vipassana meditatie centrum.

Van 's morgens tot 's avonds wordt vervolgens de geest getemperd,gemiddeld 11 uur per dag,zittend op een ongeoorloofd dun kussen. De brochure wordt afgesloten met de slagzin : May all beings be happy! Geluk in gebiedende wijs?

D-Day.Een zestigtal deelnemers blaast verzamelen in het stadskantoor waar een eerste uiteenzetting volgt over de 10-daagse retraite,haar spartaanse karakter en de gedragsregels.Personen met een psychopathologisch verleden worden alsnog ingefluisterd zich van deze cursus te onthouden.Uiteindelijk wordt het gezelschap afgevoerd naar een oord in de heuvels rond Kathmandu.
De poort wordt achter ons gesloten,reispassen en persoonlijk bezittingen dienen ingeleverd en er volgt nogmaals een urenlang video-discours over het kosmisch profijt van Vipassana en de noodzakelijkheid van discipline en harde arbeid.Dit lijkt wel de kruising tussen een sanatorium en een communistisch heropvoedingskamp.

Dag 1.04:00.De ochtendgong(het geluid van een kerktorenbel over Picardische graanvelden)...een kwartiertje later slenteren tientallen patiënten in stilte naar de meditatiezaal.
De sonore luidsprekerstem van meester S.N.Goenka zal ons de volgende dagen chaperonneren op een inwendige reis. "Work diligently and thoroughly,work ardently,work patiently...and you are bound to become succesfull...bound to become succesfull!" Ik ben er onvoorstelbaar klaar voor!Mijn dilettanterige lotushouding en pijnlijk zitvlak zijn uiteraard tijdelijk ongemakken..."bound to be succesfull".


Dag 2.Fuck!Wat een kwelling...vezelpijn,ergernis,irritatie(misery loves company).Ik werd geboren in foetushouding,niet in kleermakerszit!En hoe kan de geest in Godsnaam verstillen in dit orkest van keelgeschraap,nies-en hoestbuien?Sereniteit...conditio sine qua non?
De Chinees linksachter trekt en snuift met een tergende nonchalance zijn snot naar de voorhoofdsholte,draineert het resultaat luidruchtig achterin de keel waarop adamsappel en slokdarm het zwik doorstuwen.Dit procédé wordt elke minuut herhaald.Ik voel plotseling de genoegdoening van zinloos geweld.Het hoofdstuk introspectie is alvast een succes...

"Calmness is great advantage; he that lets another chafe, may warm him at his fire."
(George Herbert)

Agoramanie.

Elk stadsplein is een menselijke micro-kosmos...een sociaal biotoop met haar eigen protagonisten en figuranten.Observatorium van de Condition Humaine.Steek een marktplaats over en men wordt bespied,doorlicht,ontleed...terrasjes-psychologie.Dagjesmensen en ouden van dagen...vlinders en varanen...bankpatrouilles,eenzitters,vagebonden en stamgasten...elke dag bedrijvigheid van voorbijgaande aard,een eindeloos repetitief tableau vivant.
Een kijkspel met karakterrollen.

Durbar Square,Kathmandu.Atlas in Nepal;sjouwers dragen het hemelgewelf op hun schouders,slepen zichzelf en hun last kromgetrokken verder...radbraken avant la lettre.
De antipoden van deze stadssherpas zijn de straatkinderen op de tempeltrappen,deze kleine schooiers lijken te ontsnappen aan de zwaartekracht van hun realiteit...gedragen door jeugdige vleugels en de bedwelmende werking van kontaktlijm.

Gita Dhakal...een jonge vrouw die werkt voor de APC-ngo(Association for Protection of Children) kleeft als een moederhen op hun huid.Een forse pedagogishe draai rond de oren dient het drugmisbruik te ontmoedigen maar het is vechten tegen windmolens.Voor de 65 kinderen onder haar hoede is zij de spreekwoordelijke duim tegen de dijkbreuk.Deerniswekkend werk aan 1,25 euro per dag!


En thuisloze jongetjes groeien uit tot dakloze jongemannen.Een half jaar geleden stak hij voor de eerste keer zijn vragende hand naar me uit en een openhartige glimlach onthulde al snel zijn welgeaardheid en intelligentie. Devi(27) is van Indische komaf en spoelde 2 decennia geleden,in het spoor van zijn broers, aan in Kathmandu.Hij kon nooit aan de roep van de straat ontsnappen,in weerwil van zijn uitnodigende karakter en talenkennis.(Hindi,Nepali,meer dan een mond Spaans en in het Engels ontpopt hij zich als een echte spraakwaterval).Alcoholisme en een (ingebeelde?) aanleg voor epilepsie waren zijn kwelduivels.Het verlies van zijn beide broers heeft hem ondertussen teruggedreven naar zijn thuistaat en zijn resterende familie.
Het podium van Durbar Square is een jeune premier armer.

Zes maanden...zes levens.
Ontbering transformeert onophoudelijk.De karakterkop die plaatsnam voor de camera bleef ook rondzwerven in mijn achterhoofd.Een dag later kwam de aap uit de mouw...herkende ik hem door wat er zo overduidelijk ontbrak.


"The difference between a helping hand and an outstretched palm is a twist of the wrist." (Laurence Leamer)

Dagen in Kathmandu.

45 Om precies te zijn,anderhalve maand in de hoofdstad van het derdewereldland Nepal.Net lang genoeg voor een grondige desintoxificatie van het India-avontuur.
Niet lang genoeg om die andere cultuurshock te vermijden;het smetteloze Westen,de cosmetische cultuur...versgeboende supermarktvloeren met overmaat op ooghoogte,kortgemaaide voortuintjes,honden aan de leiband&kakzakjes,voorgesorteerd afval netjes naast de deur,verkeersregels,straatarme koeien,warme bakkers en tavernes...gepensioneerden!Openbare religie?..kruis erover.
Ik kies voor een bedachtzame adaptatie aan de Moderne Wereld,gefaseerde herkenbaarheid vanop de grond.Van de Chinese naar de Oost-Duitse muur,van Beijing naar Berlijn,van Wereld Expo naar Brabo...een reuzentocht.