Meervoudige vortex-tornado,satteliettornado,water-of stofhoos,gustnado,dust devil,steam devil,winter waterspout,fire whirl...
De tornado-familie manifesteert zich ter hoogte van de Amerikaanse Midwest in een ruim scala aan vorm en verscheidenheid en haar effect op mens ,dier en ding varieert van absolute irrelevantie tot apocalyptische destructie.
In België laat bij gelegenheid een ruk- of stormwind wel eens wat stof opwaaien;het golfplaten dak van een afgeleefde schuur valt dan ten velde,een oude schoorsteen verandert van hellingshoek en een paar verdwaalde dakpannen havenen de gezinsbolide of het moestuintje van de achterburen.De gebeurtenis krijgt 17 seconden aandacht op het journaal en de brandverzekeringstarieven worden het jaar daarop ongemerkt opwaarts aangepast.Einde verhaal.
In the land of the free zien ze de zaken grootser,zelfs indien het fenomenen betreft die de dagelijkse ingenieusiteit en creativiteit van de mens met geweld overstijgen.De specifieke geografie van het Noord-Amerikaanse continent met de Rocky Mountains-bergketen in het noordwesten en de golf van Mexico in het zuiden,die respectievelijk arctische lucht geleiden en tropische lucht aanvoeren als noodzakelijke ingrediënten voor stormweer,staat garant voor een onderhoudende lente.De media-aandacht voor dit natuurverschijnsel is vaak adequaat en efficiënt, met nieuwsonderbrekingen,extreme weatherforecasts,storm-voorspellingscentra en weerswaarschuwingen,en is soms pijnlijk en gênant wanneer slachtoffers verschijnen voor hun genivelleerde en tot puin herleide woningen, een abbatoir van uitgebeende panden, persoonlijke bezittingen,souvenirs,herinneringen en geschenken in de verre omtrek verspreid.
In the land of the free zien ze de zaken grootser,zelfs indien het fenomenen betreft die de dagelijkse ingenieusiteit en creativiteit van de mens met geweld overstijgen.De specifieke geografie van het Noord-Amerikaanse continent met de Rocky Mountains-bergketen in het noordwesten en de golf van Mexico in het zuiden,die respectievelijk arctische lucht geleiden en tropische lucht aanvoeren als noodzakelijke ingrediënten voor stormweer,staat garant voor een onderhoudende lente.De media-aandacht voor dit natuurverschijnsel is vaak adequaat en efficiënt, met nieuwsonderbrekingen,extreme weatherforecasts,storm-voorspellingscentra en weerswaarschuwingen,en is soms pijnlijk en gênant wanneer slachtoffers verschijnen voor hun genivelleerde en tot puin herleide woningen, een abbatoir van uitgebeende panden, persoonlijke bezittingen,souvenirs,herinneringen en geschenken in de verre omtrek verspreid.
Sla een beurt over en ga terug naar start!
Nog enkele tot de verbeelding sprekende weetjes:*De kleurschakering van een wervelwind is net zo afwissellend als de tint van de toeschouwers die hem ondergaan;windhozen in dorre gebieden zijn bijna onzichtbaar,hoge luchtvochtigheid en bijgevolg veel condensatie resulteert in een witte tot witgrijze nuance,een tornado boven een watermassa kleurt blauw, eentje die veel vullis en brokstukken verplaatst draagt het coloriet ervan,rode stofhozen in de gortdroge Great Plains van de US.
*Alles produceert lawaai,niet in het minst deze roterende luchtkolommen;het gehele akoestische spectrum wordt bespeeld,populaire beschrijvingen variëren van vrachttrein-,waterval- en vliegtuigmotorgeluiden tot het zoemen van een bijenzwerm of elektriciteitscabine.
*Voorgezet wetenschappelijk onderzoek gebeurt o.a. naar de infrasone, seismografische, elektromagnetische en thermo-dynamische handtekening van stormsystemen.
*Jaarlijks worden de Verenigde Staten getroffen door gemiddeld 1200 tornado's ingedeeld volgens de schaal van Fujita waarbij een klasse F0-briesje gezapig voortslingert tegen 117 km/h en een klasse f 5-supercell-tornado,de meest vernietigende,snelheden behaalt tot 418 km/h.
*Een wervelstorm van deze grootorde met haast mythische proporties,gekend als de Tri -State Tornado,werd geregistreerd op 18 maart 1925,liet een spoor van ontreddering en verwoesting achter in Missouri,illinois en Indiana en is nog steeds onbetwist recordhouder inzake verplaatste afstand(352 km),levensduur(3,5 uur)en dodentol(695 slachtoffers).
*Op 3-4 april 1974 vond er in centraal-USA een zogenaamde Super-uitbraak plaats waarbij in een tijdspanne van amper 18 uren maar liefst 148 tornado's lelijk huishielden,6 ervan haalden F5-intensiteit,24 vielen in de F4-prijsuitreiking.
*Wie dit debacle kon navertellen werd enkele jaren later opnieuw ernstig op de proef gesteld met de intrede van de Disco-popmuziek.Menig gedupeerde zou zich wellicht bovenvermelde demonische dagen nogmaals voor het geestesoog halen,met de happy soundtrack van Kc and the sunshineband(shake,shake,shake...)in gedachten.
"Time is a storm in which we are all lost."(W.Williams)
